Konut alım satımında yeni bir dönem başlıyor. Yeni değerleme sistemi kademeli olarak yaşama geçirilecek. Kurulacak sistemle değer tespiti iki günde bitecek ve raporlar bir yıl geçerli olacak
Vergi paketinde de yer alan gayrimenkul değerleme sistemiyle konut alım satımında yeni dönem başlıyor. Tapu harcının gerçek devir bedeli üzerinden alınması için kademeli olarak yaşama geçirilecek değerleme sistemi, ilk etapta Ankara ve İstanbul'da iki ilçede uygulanacak. Yeni sistemle değer tespiti iki günde bitecek, raporlar bir yıl geçerli olacak. İşte yeni sistem ile ilgili bilinmesi gerekenler:
Gayrimenkulün değer tespiti nasıl yapılacak?
Gayrimenkulün değeri Sermaye Piyasası Kurumu tarafından yetkilendirilen şirket ve gayrimenkul değerleme uzmanlarının hazırlayacağı raporla belirlenecek. Satmak isteyenler tapuya başvurup değerleme uzmanı isteyecek. Satış bedeli emlak vergisi değerinin yanı sıra Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün belirleyeceği değerin altında olmayacak.
Hangi değişkenler dikkate alınacak?
Değer tespiti yapacak şirketler SPK tarafından lisanslandırılıyor. Gayrimenkulün zemini, hastaneye ana caddeye mesafesi, cephesi, inşaatta kullanılan malzemenin cinsi gibi 30'a yakı değişken dikkate alınacak.
Raporlar süreli mi olacak, tespit süreci kaç gün sürecek?
Değer tespiti iki günde bitecek. Satıcı müşteriyi bulup getirdiği zaman satış için beklemeyecek. Bu uygulama 6 ay sonra başlayacak. Raporlar bir yıl geçerli olacak.
Vatandaşın ortaya çıkan değere itiraz hakkı var mı?
Vatandaşların değerleme tutarına ikna olmaması durumunda iki kez daha rapor alma hakkı bulunuyor. Bu raporlardan ikisi ücrete tabi olacak, üçüncüsü ise ücretsiz verilecek. Raporlara yönelik yargı yolu da açık olacak.
Değerleme raporu için ne kadar ödeme yapılacak?
Değerleme hizmeti bedeli bugün bankaların uyguladığı yaklaşık 600- 650 liranın altında olacak. Yeni sistemle bu ücretin 400-450 lira civarında olması öngörülüyor.
Yeni düzenleme ne zaman yürürlüğe girecek?
Yeni düzenleme 1 Ocak 2020 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girecek. Harç emlak vergisi değerinden az olmamak üzere beyan edilen değer üzerinden hesaplanıyor. Yeni düzenlemeyle gayrimenkulün devir bedeli, emlak vergisi değeriyle beraber Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün belirleyeceği değerin altında olmayacak.
Tapu harçlarında bir indirim söz konusu mu?
Konut alım satımında alıcı ve satıcı tarafından yüzde 2'şer oranında tapu harcı veriliyor. Devir işlemlerinin gerçek değer üzerinden alınmasıyla birlikte tapu harçlarının da aşağı çekilmesi planlanıyor.
Pilot uygulama ne zaman ve hangi illerde başlayacak?
Değerleme sistemine ilişkin yönetmelik çalışması Cumhurbaşkanlığı'na sunuldu. Düzenlemenin yürürlüğe girmesinin ardından 3 ay içinde Ankara ve İstanbul'da iki ilçede pilot uygulama yapılacak.
Değer haritaları ne zaman çıkarılacak?
Gayrimenkul değerleme çalışmaları 3 yıl boyunca tekil yapılacak. Bu sürenin sonunda Türkiye'nin değer haritalarını çıkararak o haritalar üzerinden işlem yapılacak.
Yeni sistem için yeterli değerleme uzmanı var mı?
Evini satmak isteyenler uzman arayışına girmeyecek. Uzmanlar sistemden seçilecek. Lisans verilmiş 9 bine yakın değerleme uzmanı ve 140 değerleme şirketi var.
BEŞİKTAŞ VE ÇANKAYA ÖRNEĞİ
Tapu Kadastro Genel Müdür Vekili Zeki Adlı, pilot uygulamanın Ankara ve İstanbul'da birer ilçe olacağını belirterek, henüz netleştirmediklerini söyledi. Adlı, bu konuda İstanbul'da Beşiktaş, Ankara'da Çankaya, Fatih ve Mamak'ta pilot uygulamalar yaptıklarını belirterek, "Gördüğümüz gerçek değere göre sekizde bir oranında gösterilmiş değerleri" dedi. Gelir İdaresi Başkanı Bekir Bayrakdar da, gayrimenkul değerleme düzenlemesinin emlak vergisi üzerinde hiçbir etki yaratmayacağını söyledi.
HAZİNE ÇALIŞMA BAŞLATTI
Vergi paketi görüşmeleri sırasında Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Lütfü Elvan tapu harçlarının düşürülmesi konusunda hazırlık olduğunu söyledi. Elvan, "Gayrimenkul devir işlemlerinin gerçek değer üzerinden yapılmaya başlamasıyla tapu harcının düşürülmesi konusunda bir hazırlık bulunuyor" dedi. Elvan, değerleme için ödenecek tutarın harçtan düşülmesine yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığının bir çalışma yaptığını, onun sonucuna göre Genel Kurulda bir değişiklik yapılabileceğini söyledi.
KAYNAK: HAZAL ATEŞ Ekonomi